Jeopolitik risklerdeki artış, Çin'de salgın kapsamında devam eden "sıfır vaka" uygulaması ve enerji krizi nedeniyle enflasyonist endişeler gündemin odağındaki yerini korurken, merkez bankalarının uyguladığı para politikalarının resesyona yol açacağı uyarıları da giderek yaygınlaşıyor. Bu gelişmelerle pay ve tahvil piyasalarında satış baskıları devam ederken, dolara olan talep de gücünü koruyor.
Uluslararası Para Fonu (IMF), dün yayımladığı Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'nda küresel ekonomik büyüme beklentisini bu yıl için yüzde 3,2'de tuttu, gelecek yıl için ise yüzde 2,9'dan yüzde 2,7'ye düşürdü. Fon, 2022 yılı büyüme beklentisini ABD için yüzde 2,3'ten yüzde 1,6'ya, Çin için yüzde 3,3'ten yüzde 3,2'ye indirirken, Avro Bölgesi için ise 0,5 puan yükseltti. Buna karşın Avro Bölgesi'nin gelecek yıl için büyüme tahmini yüzde 1,7'den yüzde 0,5'e çekildi.
Raporunda, yüksek enflasyon, ekonomik görünümün kötüleşmeye devam etmesi ve süregelen jeopolitik risklerin finansal sistemlerin karşı karşıya kaldığı başlıca sorunlar olduğunu belirten IMF, finansal istikrara yönelik risklerin önemli ölçüde arttığını bildirdi.
IMF'nin küresel resesyon uyarılarına karşın ABD Başkanı Joe Biden, resesyon olacağını düşünmediğini belirterek, "Eğer öyleyse, çok hafif bir durgunluk olacak." dedi. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen da yükselen faiz oranlarına ilişkin endişelerin oynaklığı artırdığı bir dönemde, ABD piyasalarında finansal istikrarsızlık belirtileri görmediklerini söyledi.
Bu gelişmelerle dün New York borsasında karışık bir seyir izlenirken, Dow Jones endeksi yüzde 0,12 yükseldi, S&P 500 endeksi yüzde 0,65 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,10 geriledi. ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4'ün üzerini görmesinin ardından yüzde 3,94'te dengelendi. Dolar endeksi de dün 113,5'e kadar yükselmesinin ardından bugün 113,3'e geriledi.
ABD'de Fed Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) 20-21 Eylül'de düzenlenen son toplantısına ait tutanaklar ve enflasyon verileri öncesinde endeks vadeli kontratları yeni güne alıcılı başladı.
Fed'in politika faizini üçüncü kez 75 baz puan artırarak yüzde 3,00-3,25 aralığına yükselttiği ve agresif adımlarının devam edeceği sinyalini verdiği son toplantının tutanaklarında, enflasyonla mücadelede kararlılık vurgusunun yer alması bekleniyor. Bununla birlikte yetkililerin çok fazla değerlendirme yapmadığı resesyon konusuna bakışlarına ilişkin ipuçları aranacak.
Öte yandan, ağustosta yüzde 0,1 azalan ÜFE'nin eylülde aylık yüzde 0,2 artması, endeksteki yıllık artışın ise yüzde 8,7'den yüzde 8,4'e gerilemesi bekleniyor.
Avrupa tarafında, IMF'nin Almanya ve İtalya ekonomilerine yönelik resesyon uyarıları ile İngiltere ekonomisindeki finansal istikrarsızlığa işaret eden gelişmelerin mevcudiyetini koruması dün pay piyasası fiyatlamalarına yön veren temel gelişmeler oldu. Rusya'nın nükleer silah kullanıp kullanmayacağına dair yapılan açıklamalar jeopolitik gelişmeleri de gündemin odağında tutuyor.
Dün İngiltere Merkez Bankası (BoE), piyasa işleyişinin yeniden sağlanması amacıyla başladığı uzun vadeli İngiltere devlet tahvillerinin geçici alım programını, enflasyona endeksli tahvilleri de kapsayacak şekilde genişletti. Bu kapsamda, Banka 14 Ekim'e kadar 5 milyar sterline kadar uzun vadeli geleneksel devlet tahvili, 5 milyar sterline kadar da enflasyona endeksli devlet tahvili alımı yapacak. Kararın ardından İngiltere'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,75'ten 4,44'e inerken, sterlin/dolar paritesi 1,0950 sınırına kadar gerilemesinin ardından yeniden 1,10'un üzerine çıktı.
Avrupa borsalarında ise resesyon fiyatlamalarının öne çıkmasıyla teknoloji hisseleri öncülüğünde negatif bir seyir izlendi. Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,43, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 1,06 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,13 değer kaybetti. Avro/dolar paritesi ise dün 0,9672 ile yaklaşık iki haftanın en düşük seviyesine gerilemesinin ardından bugün 0,9720'den işlem görüyor.
Öte yandan bugün açıklanan verilere göre İngiltere'de sanayi üretimi ağustosta yıllık yüzde 5,2 azalarak beklentilerin altında kaldı.
Asya tarafında, gevşek tutulan para politikalarının bölge para birimleri üzerindeki etkilerine yönelik değerlendirmeler gündemi meşgul ediyor.
Çin Merkez Bankası, döviz piyasası reformunu derinleştireceklerini ve yuan esnekliğini artıracaklarını belirterek, "Büyük kur dalgalanmalarının kesinlikle önüne geçeceğiz. Yuanın istikrarını koruyacağız." açıklamasını yaparken, Japonya Merkez Bankası yetkilileri kur hareketlerini yakından izlediklerini, döviz piyasası konusunda uygun adımları atacaklarını bildirdi.
Öte yandan Japonya'da bugün açıklanan verilere göre, ağustosta makine siparişleri yıllık yüzde 9,7 artsa da piyasa beklentilerinin altında kalırken, Güney Kore Merkez Bankası politika faizini beklentiler doğrultusunda 50 baz puan yükselterek yüzde 3'e çıkardı.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1 gerilerken, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,1 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,5 ve Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3 yükseldi.
Yurt içinde dün dalgalı bir seyir izleyen BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,29 değer kaybıyla 3.571,55 puandan tamamladı. Dolar/TL ise dün yüzde 0,1'lik düşüşle 18,5590'dan kapanmasının ardından, bugün bankalararası piyasanın açılışında 18,5810'dan işlem görüyor.
Analistler, ekonomik aktiviteye ilişkin endişeler, para politikalarına yönelik belirsizlikler ve artan jeopolitik risklerin küresel pay piyasalarını baskılamaya devam ettiğini söyledi.
Bugün Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'ın açıklamaları ve FOMC toplantı tutanaklarının yatırımcıların odağında olacağını aktaran analistler, veri gündeminde yurt içinde sanayi üretimi, yurt dışında ise ABD'de ÜFE'nin öne çıktığını kaydetti.
Analistler, bugün ABD'de 3. çeyrek bilanço dönemini başlatacak Alcao'nın finansal sonuçlarının da izleneceğine işaret ederek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.450 puanın destek, 3.620 seviyesinin direnç konumunda bulunduğunu bildirdi.
AA Finans'ın anketine katılan ekonomistler, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin ağustosta yıllık yüzde 4 artmasını bekliyor. Ekonomistler, arındırılmamış sanayi üretim endeksinin de yıllık yüzde 6,6 artacağını öngörüyor.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, ağustos ayı sanayi üretimi
12.00 Avro Bölgesi, ağustos ayı sanayi üretimi
15.30 ABD, eylül ayı ÜFE
16.30 Avro Bölgesi, ECB Başkanı Lagarde'ın konuşması
21.00 ABD, FOMC toplantı tutanakları
