CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, "Niye Anayasa Mahkemesine gitmediniz?' diye bize soruluyor. Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. Milletin kaderini mahkemeye bırakamayız, millet kendi kaderini kendisi belirleyecek. 'Ben demokrasi istiyorum' diyorsa gidip oyunu kullanacak. 'Otoriter rejim istiyorum' diyorsa da gidip oyunu kullanacak. 'Evet' diyenin de 'hayır' diyenin de başımızın üzerinde yeri var." dedi.

Kemal Kılıçdaroğlu, Samsun'da partisince bir otelde düzenlenen programda şehit ve gazi aileleri, muhtarlar ile sivil toplum örgütlerinin temsilcileriyle bir araya geldi.

Kılıçdaroğlu, 16 Nisan'da sandığa gidildiğinde bir siyasi parti seçimi yapılmayacağını, ülkenin geleceğini ilgilendiren bir anayasa için halk oylamasına gidileceğini vurguladı.

Bugünün Nevruz Bayramı olduğunu, baharla doğanın da uyandığını belirten Kılıçdaroğlu, dünyanın en güzel ülkesi Türkiye'de ortak paydası vatan, bayrak olan insanların kardeşçe bir arada yaşamasını istediklerini bildirdi.

Çanakkale Savaşı'nda yedi düvele karşı mücadele verildiğini ve "Çanakkale geçilmez" denildiğini anlatan Kılıçdaroğlu, sözlerine şöyle devam etti:

"1915'te yedi düvel Çanakkale'yi geçmek istedi. Çanakkale'nin her karış toprağında şehitlerimiz var. 'Yedi düvel Çanakkale'yi geçemedi. Çanakkale geçilmez' dedik. Çanakkale üzerine söylenen türküler hepimizin yüreğini acıtan türkülerdir. Çanakkale içinde vurdular beni... Bu türküyü dinleyip de duygulanmayan bir insanımız var mı? Yoktur. İzin verilmedi, bu ülke kurtuldu. 14- 15 yaşında çocuklarımız orada şehit düştü. Geçiyorum üç yıl sonrasına. 'Çanakkale geçilmez', güzel, üç yıl sonra bir kişi kalktı bir imza attı. Çanakkale Boğazı'nı, bizim savaştığımız bütün o savaş gemileri ve devletler geldiler ve Marmara'ya demirlediler. Bir kişiye verilen yetki Çanakkale'nin geçilmesine neden oldu. Bir kişinin attığı bir imza düşman gemilerinin gelip Marmara'da demirlemesine neden oldu."

Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktığını anımsatan CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, şunları söyledi:

"Atatürk Samsun'dan Amasya'ya geçerken, Amasya Tamimi yayınlandı. Ne diyor Amasya Tamimi. 'Milletin istiklalini milletin azim ve kararı kurtaracaktır'. Bizim tarihimizde millet kavramının resmi belgeye girdiği belki ilk belge Amasya Tamimi. Çünkü Osmanlı'da millet kavramı yok. Millete en güçlü vurgu yapmıştır Amasya Tamimi'nde. Sonra Erzurum, sonra Sivas... Hiçbirisinde tek adam yoktur. Erzurum Kongresi'nde tek adam var mı? Hayır. Kongre var, heyet var orada, oturup konuşuyorlar. Sivas Kongresi'nde tek adam var mı? Hayır. Heyet var. Hatta Tıbbiyeli Hikmet var orada. Genç bir doktor. Mandacılık tartışılır Sivas Kongresi'nde. (Biz kendi kendimizi mi yönetelim, yoksa Amerika veya İngiltere mi gelsin Türkiye'yi yönetsin). Tıbbiyeli Hikmet çıkar kürsüye ve Atatürk'e şunu söyler. (Mandacılığı reddediyoruz, siz mandayı savunursanız, size karşı da direniriz) diyor ve mandacılığa karşı çıkılıyor Sivas Kongresi'nde. Neden tek adama yetki verilmiyor. Çünkü ortak akıl diye bir şey var. Akıl akıldan üstündür. Bir kişi yanılabilir. Benim görmediğimi herhangi bir vatandaşım görebilir. Allah'ın bize verdiği en değerli hazine akıldır. Hata insana mahsustur."

Bir anayasa değişikliği yapılacağını ve bir kişinin olağanüstü yetkilerle donatılacağını savunan Kılıçdaroğlu, bunun doğru olmadığını kaydetti.

Seçilmiş bir başkanın gelip, bir kararname ile muhtarlıkları kaldırabileceğini öne süren Kılıçdaroğlu, "Resmi Gazete'de yayımlanır, muhtarlar da tası tarağı toplayıp evlerine çekilir. 'Bu yetki doğrudur, verilmelidir' deniliyorsa, gidilir referandumda 'evet' oyu kullanılır. 'Bu yetki yanlıştır, bu kadar yetki verilmez' deniliyorsa gidilir 'hayır' oyu kullanılır. Bu kadar basit. Belki bazı muhtarlar 'Olur mu?' diye sorabilir. Biz o kişiye aynı zamanda Türkiye Büyük Millet Meclisini fesih yetkisi veriyoruz. İstediği zaman Meclisi feshedip seçime götürme yetkisi veriyoruz. Parlamentoyu fesih yetkisi vermek doğru mudur? Bunu da oturup konuşmamız lazım. Milletvekillerini kim seçiyor? Hepimiz seçiyoruz. Milli irade TBMM'de en güçlü şekilde tecelli ediyor. 80 milyonu temsil eden TBMM'yi bir kişi hangi gerekçeyle ve nasıl feshedecek." diye konuştu.

Parlamenter sistemde kararların ortak alındığına işaret eden Kılıçdaroğlu, cumhurbaşkanlığı hükümet sistemiyle ilgili eleştirilerini şöyle sürdürdü:

"Bir kişi devletin yapısı ve işleyişiyle ilgili her türlü kararı alabilecek. Mesela kaç bakanlık olacak, sadece başkan bilecek. Hiç bakanlık olmayabilir de takdir tamamen ona ait. Mevcut sistemde bir bakanlığın kurulmasına TBMM karar veriyor. Yeni modelde Meclisin böyle bir yetkisi yok. Peki kaç başkan yardımcısı olacak? O da belli değil. Afganistan'da cumhurbaşkanının iki başkan yardımcısı yine seçimle gelir. Sayı bellidir, iki. Afganistan'dan söz ediyorum. Bizde sayı belli değil, hiçbirisi de seçimle gelmiyor. Tamamen başkanın takdirine bağlı. Siz buna 'çok doğrudur' diyorsanız gidip 'evet' oyu kullanacaksınız. 'Bu yanlıştır, böyle bir şey olmaz, Meclis ikinci sınıf bir Meclis değildir' diyorsanız gidip 'hayır' oyu kullanacaksınız. Bu kadar basit. Bunun siyasi partilerle bir ilgisi yok. Rejimi değiştiriyoruz. Parlamenter, demokratik sistemden otoriter, tek adam rejimine geçiyoruz. 'Otoriter, tek adam rejimi olsun' diyorsanız 'evet' oyu kullanacaksınız. 'Parlamenter demokratik sistem olsun' diyorsanız 'hayır' oyu kullanacaksınız. Bu kadar basit. Öyle kafaları karıştıracak bir soru da yok ortada."

- "Milletin kaderini mahkemeye bırakamayız"

CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, halk oylamasına ilişkin Anayasa Mahkemesine gitmediklerini belirterek, değerlendirmelerine şöyle devam etti:

"Niye Anayasa Mahkemesine gitmediniz?' diye bize soruluyor. Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı belirleyecektir. Milletin kaderini mahkemeye bırakamayız, terk edemeyiz. Millet kendi kaderini kendisi belirleyecek. 'Ben demokrasi istiyorum' diyorsa gidip oyunu kullanacak. 'Otoriter rejim istiyorum' diyorsa da gidip, oyunu kullanacak. 'Evet' diyenin de 'hayır' diyenin de başımızın üzerinde yeri var. Benim sizden tek isteğim var. Sandığa giderken, elinizi vicdanınıza koyun, oturun konuşun, tartışın, sandığa öyle gidin. Yanlışlık olduğunda faturayı kim öder? Başkana her türlü yetkiyi verdik, birisi kalktı bir yanlışlık yaptı. Bu kadar yetkiyi bir kişiye vermek doğru mu? Bunu oturup konuşmanız lazım. Şunu düşünün, bu kadar yetki verdiğimiz başkan hiçbir yerde hesap vermeyecek."

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde milletvekili sayısının 550'den 600 çıkarılmak istendiğini belirterek, "Milletvekili sayısı 550 fazla, 600'e çıkarıyoruz. 5 yıllık maliyeti 187 trilyon lira. Kim ödeyecek? Bu milletin fakir fukarası ödeyecek. Niye ödesin bu payı? Diyorsanız ki '550 milletvekili az, 600 çok doğru bir rakamdır' gideceksiniz 'evet' oyu kullanacaksınız. 'Hayır 600 milletvekili fazla bir de boşu boşuna 187 trilyon lira ödemeyelim' diyorsanız gidip 'hayır' oyu kullanacaksınız." dedi.

Kılıçdaroğlu, Samsun'da partisince bir otelde düzenlenen programda şehit ve gazi aileleri, muhtarlar ile sivil toplum örgütlerinin temsilcileriyle bir araya geldi.

Mevcut demokratik parlamenter sistemle 16 Nisan'da halk oylamasına sunulacak cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini karşılaştıran Kemal Kılıçdaroğlu, bugünkü parlamenter sistemde hükümetin güvenoyu aldıktan sonra kurulduğuna işaret etti.

Önerilen sistemde güvenoyu olmadığını bildiren Kılıçdaroğlu, "Başbakan, bakanlar kurulu listesini alır cumhurbaşkanına onaylatır. Sonra hükümet kendi programını hazırlar. Ne yapar hükümet? Programını TBMM'ye getirir, güvenoyu ister, güven oyu gelir icraatına başlar. Önerilen sistemde güvenoyu diye bir şey yok. 'Meclise gideceğiz, güvenoyu alacağız' diye bir şey yok, sözlü soru önergesi de yok, gensoru da yok. Diyeceksiniz, 'Peki bu milletvekilleri ne yapacak?'. Maaş alacaklar." diye konuştu.

Apartman yönetimini örnek gösteren Kılıçdaroğlu, şöyle devam etti:

"Çoğunuz apartmanda oturuyorsunuz. Apartmana bir yönetici seçiyorsunuz, aidat ödüyorsunuz, o aidat paraları nereye ödeniyor, onu da soruyorsunuz. Denetim kurulu seçiyorsunuz, denetliyor. Şimdi yeni modelde bir apartmanda, bir kooperatifte öngördüğümüz titizliği... 80 milyon vatandaşın olduğu bir Türkiye'de denetim hiç yok arkadaşlar. Kimse soru soramıyor. Siz buna 'doğrudur' diyorsanız 'evet', 'yanlıştır' diyorsanız 'hayır' oyu kullanacaksınız. Bunun parti ile kişilerle bir ilgisi yok. Bu tamamen rejim değişikliği. Tek adam mı olsun, demokratik sistem mi olsun? Bir daire alırken en azından eşimize sorarız, hanımla gideriz, bir bakarız, evde bir karar alırken otururuz, konuşuruz, çocukların da görüşünü alırız. Bunlar yok arkadaşlar. Bir ailede olan danışma devletin yönetiminde yoksa orada devlet yoktur."

- "600 milletvekili fazla"

Anayasa değişikliğiyle milletvekili sayısının 600'e çıkarılmak istenmesini eleştiren Kılıçdaroğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Milletvekili sayısını 600'e çıkarıyorlar. Niye 600? Ben mesela sebebini bilmiyorum. Bir Allah'ın kulu çıkıp bana bunu anlatsa çok memnun olacağım. Geçen bir gazete yazmış, '600 milletvekilini CHP istemiyor' diye. Niye isteyelim. Bizim arzu ettiğimiz milletvekili sayısı 450'dir. 550 bile fazla. Neden biliyor musunuz? Bir milletvekili komisyonlarda görev almıyorsa genel kurulda tek işi var, el kaldırmak, indirmek. Gerçekçi olalım, samimi olalım. 450 milletvekili her alanda bir şekliyle komisyonlarda, yeni kurulacak komisyonlarda görev alabilir. 550 fazla, 600'e çıkarıyoruz. 5 yıllık maliyeti 187 trilyon lira. Kim ödeyecek? Bu milletin fakir fukarası ödeyecek. Niye ödesin bu payı? Diyorsanız ki '550 milletvekili az, 600 çok doğru bir rakamdır' gideceksiniz 'evet' oyu kullanacaksınız. 'Hayır 600 milletvekili fazla, bir de boşu boşuna 187 trilyon lira ödemeyelim' diyorsanız gidip 'hayır' oyu kullanacaksınız. Bunun zor bir tarafı yok. Bütün  mesele akıl süzgecinden bunları geçirmek."

- "Gençlere tuzak kuruluyor"

Kılıçdaroğlu, milletvekili seçilme yaşının 18'e indirilmek istenmesini de eleştirerek, "Gençlere tuzak kuruluyor. Gençler referandum sırasında 'evet' oyunu versinler. 18 yaşında milletvekili olacaksın, ömür boyu askerlikten muaf olacaksın. 2 yıl milletvekilliği yaptıktan sonra milletvekili emekli aylığı almaya hak kazanacaksın... Allah aşkına 18 yaşında çocuğu veya torunu olup da 'Milletvekili olacak, ömür boyu askerlikten muaf olacak, ben bundan yararlanırım' diyen var mı? Kim için? Kendi çocuklarının istikbali için. Peki fakir fukaranın garip gurebanın çocukları ne yapacak? El Bab'a gidecek. Suriye'ye gidecek, eksi 35-40 derecede PKK ile mücadele edecek." diye konuştu.

- "Bana sorarsanız bugünkü rejimde hata ve eksiklikler var"

Bugünkü rejimde de hatalar ve eksiklikler olduğuna dikkati çeken Kılıçdaroğlu, şunları söyledi:

"Bana sorarsanız bugünkü rejimde hata ve eksiklikler var. Bir, siyasi ahlak kanununa ihtiyacımız var. İhale takipçisinin Mecliste ne işi var? Yolsuzluk yapanın Mecliste ne işi var. Siyasi ahlak kanunu çıkmak zorundadır. Sayın Davutoğlu çıkaracaktı, görüş birliğine vardık ama ömrü yetmedi. Sen misin siyasi ahlak kanunu çıkaran, kapının önüne kondu. İki, yüzde 10 seçim barajı doğru değil. Bir parti yüzde 9,99 oy alsa dahi bir milletvekili Meclise gelmiyor. Niye gelmiyor? Biz ne diyoruz, yüzde 1 oy alan partinin genel başkanı da Meclise gelsin, o da çıksın kürsüden konuşsun. Milletin kürsüsü değil mi? Hem milli irade diyeceksin hem de önüne duvar öreceksin. O zaman sorum şu? Bu yüzde 10 seçim barajını kim getirdi? Kenan Evren ve arkadaşları getirdi. Onlar kimdi? Darbeciydi. Darbe kanunlarını savunmak ne demektir? Darbecileri savunmak demek değil midir? Biz karşı çıkıyoruz, çünkü biz darbe istemiyoruz. Bu ülkede bu millet  kendi kaderini tayin etmelidir. Bu milletin ferasetine ben inanıyorum. Millet kendi kaderini tayin ederken oturup, düşünecektir. Türkiye öyle çok kolay kurulan bir ülke değildir. Bu ülkenin kuruluşunda şehitler vardır, gaziler vardır. Biz ülkemizi sokakta bulmadık. Hepimizin oturup yeniden düşünmesi lazım."

"Milletvekili seçimlerini millet mi yapıyor? Hayır arkadaşlar o da bir darbe anayasasıyla geldi." diyen Kemal Kılıçdaroğlu,  değerlendirmelerine şöyle devam etti:

"Sizin önünüze siyasi parti listeler koyuyor, siz milletvekilini seçmiyorsunuz, listeyi seçiyorsunuz. Biz ne diyoruz? Milletin vekilini de millet seçmelidir. Bu sistemde buna benzer pek çok düzenleme yapılabilir. Parlamenter sistemimizi güçlendirebiliriz, aksaklıkları giderebiliriz. İki yasama dönemi öncesinde dört siyasi parti anayasa değişikliği için masaya oturduk, 60 maddede uzlaştık. Demek ki dört siyasi parti bir araya gelip anayasa değişikliği hakkında uzlaşabiliyor. Hayırın en güçlü mesajı şu olur. 'Biz demokrasiyi istiyoruz, demokratik parlamenter sistemi istiyoruz. Bu sistemin aksaklıkları var. Ey partiler oturun bu sistemin aksaklıklarını giderin'. Bu mesaj Türkiye'ye verilecek en güçlü mesajdır."

Anlattıkları karşısında bazı çevreler tarafından, "Kılıçdaroğlu doğruları söylemiyor." diye eleştirilerde bulunulduğunu aktaran  Kılıçdaroğlu, "Arzu ettiğiniz televizyon programında bir araya gelelim. Kavga edecek halimiz yok ya. Buyurun, ben mi doğruları anlatıyorum, siz mi? Niye gelmiyorsunuz? Çünkü onlar da biliyorlar ki ben doğruları söylüyorum, adaletten, haktan, hukuktan yanayım. Onlar da biliyorlar ki ben hiçbir vatandaşımı ayırmıyorum." dedi.

Kılıçdaroğlu, FETÖ'nün darbe girişimi ve paralel devlet yapılanmasına da değinerek, konuşmasına şöyle devam etti:

"15 Temmuz'da bir darbe girişimi yaşadık. Hep beraber bütün siyasi partiler karşı çıktı. TBMM sabaha kadar bombalar altında görev yaptı. Bu Meclis, milli kurtuluş savaşını yönetti. O nedenle  adı Gazi Meclis. Bu Meclis Kıbrıs Barış Harekatı'nı yönetti. Bu Meclisten alıp veremediğiniz nedir? Niye Meclisin yetkilerini elinden alıyorsunuz. Ne olacak biliyor musunuz? FETÖ, FETÖ... 35 yılda devletin içine sızdı, paralel devlet kurdu. Bu değişiklik geçerse hiç 35 yıla gerek yok, bir kişiyi ikna ettiğinizde veya bir kişiyi kandırdığınızda en geç 24 saat içinde Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ni elde edersiniz. Bütün yetki bir kişide."

"BOP ne idi, düşünüyor musunuz? Eşbaşkanı kimdi? BOP uygulamaya koyulduktan sonra Suriye ne oldu? Parçalandı. Irak ne oldu? Parçalandı." ifadesini kullanan CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, şöyle devam etti:

"Nasıl bir yetki veriyoruz başkana biliyor musunuz? 'Samsun, Giresun, Ordu, Rize, Trabzon hepsini birleştiriyorum, tek vilayet yapıyorum'. Bir kararname ile. Diyorsanız 'Bu çok güzel bir şey boşu boşuna Meclise götürüp oradan kanun çıkarmayalım', gideceksiniz 'evet' oyu kullanacaksınız. 'Ya bu yanlıştır böyle saçma şey olur mu' diyorsanız gideceksiniz 'hayır' oyu kullanacaksınız. Bu memleket sadece benim benim memleketim değil, hepimizin memleketi. Hepimizin ülkenin geleceğine karşı sorumluluğu var. Ben genç bir bürokratken İstanbul'da Fikirtepe'de bir okulda gittim. 12 Eylül darbe anayasasına 'hayır' oyu kullandım. Bunu yaptım ve çocuklarıma övgü ile anlatıyorum. Çocuklarınıza, torunlarınıza, 'Bu ülkede demokrasiyi kaldırmak istediler, tek adam rejimi getirmek istediler, ben de sandığa gittim hayır oyu kullanarak demokrasiyi savundum' diye onurlu bir söylemde bulunmak istiyorsanız 'hayır' oyu kullanacaksınız. Evetin vebali çok ağırdır arkadaşlar. Zaten onlar da neden 'evet' oyu kullanılmalı anlatamıyorlar."