Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, salgın döneminde özel tiyatrolar için pek çok tedbir getirdiklerini ve yeni ek destek paketleri geliştirdiklerini, bunlardan bir tanesinin de Dijital Tiyatro Arşivi Projesi olduğunu belirtti.
Dijital Tiyatro Arşivi Projesi'nin ilk defa yapıldığını ve tiyatrolara ek bir destek sağlamış olduklarını anlatan Yavuz, özel tiyatrolara verilen rutin desteklerin de devam edeceğini söyledi.
Yavuz, planlanan ve geliştirilen pek çok tiyatro projesinin salgın döneminde sahnelenemediğini aktararak, Bakanlığın bu oyunların yok olmasını istemediği için 446 özel tiyatro kuruluşunun proje çağrısına cevap verdiğini ve oyunlarının dijital ortama taşınmasına çalıştıklarını anlattı.
Yavuz, 446 tiyatrodan büyük çoğunluğunun arşivde yer alan tiyatro oyunlarının kamuoyuna gösterilmesi için telif hakları konusunda Bakanlığa izin verdiğini, belirli bir süre sonra oyunları herkesin izlemesi için paylaşacaklarını ifade etti. Bakan Yardımcısı Yavuz, şunları kaydetti:
"Türkiye'nin ilk tiyatro arşivini kurmuş olacağız. 446 özel tiyatronun oyunlarının dijitalleştirilmesi için 8 milyon 965 bin tutarında destek sağlanmasına ilişkin karar aldık. Şu ana kadar projelerini tamamlayıp evraklarını bize teslim eden 30 tiyatronun ödemeleri gerçekleştirildi. Yine projesini tamamlayan, belgelerini ve harcama evrakını tamamlayarak teslim eden 47 tiyatromuz da bu hafta içerisinde ödemeleri hesaplarına geçmiş oluyor. Böylece toplamda 77 tiyatronun yaklaşık 1 milyon 613 bin değerindeki proje ödemeleri tamamlanmış olacak. 149 oyuna ilişkin de defalarca bildirimlerde bulunduk. Projelerini tamamlayarak, ilgili harcama evraklarını, faturalarını teslim ettikleri anda birkaç gün içerisinde ödemelerini alabilecek durumdalar. Bütçeleri onları bekliyor, biz onları bekliyoruz. Bu tiyatrolar da projelerini tamamlarlarsa onlar da 77 tiyatromuz gibi bütçelerini kendi hesaplarına alabilecekler."
Yeni dönem destekleri Eylül ayında aktarılacak
2019-2020 sezonunda özel tiyatrolara 6 milyon 100 bin liralık bir bütçe ayrıldığını, bunun karşılığında belli sayıdaki oyunu oynamaları gibi özel tiyatroların yükümlülüğü olduğunu kaydeden Yavuz, ancak salgın sebebiyle bunun gerçekleştiremediklerini ifade etti.
Bakan Yardımcısı Yavuz, özel tiyatrolar için mevzuat değişikliğine giderek bir nevi af getirdiklerini belirterek, "Bir önceki sezonda yaptıkları maddi yardımı yerine getirememiş olsalar bile onlara yaptırım yapmadık, bütçeyi geri çekmedik. O bütçeyi tiyatrolarımızda bıraktık." dedi.
2020-2021 sanat sezonu için yıllık desteklerde de limitleri artırdıklarını bildiren Yavuz, şu ifadelere yer verdi:
"Değerlendirme sürecimiz devam ediyor. 400'den fazla tiyatro yıllık destekler için başvurdu. Biz yaz aylarında yaptığımız yeniliklerle proje maliyetinin eskiden yüzde 50'sini karşılayabiliyorduk. Şimdi yüzde 70'e kadar desteğimizi artırdık. Destek üst limitlerini de iki katına çıkardık. 80 bin liradan 150 bin liraya çıkardık. Geleneksel tiyatrolar için yıllık 15 bin liradan 30 bin liraya yükselttik. Başvuruları da erkene aldık. İnşallah yeni dönem desteklerini eylül ayında kendilerine aktarmış olacağız."
7 tiyatro Kültür Yatırım ve Girişim Belgesi için başvurdu
Özel tiyatroların birçoğunun salonu olmadığına ve ortalama 420 özel tiyatrodan 70'inin kendine özel salonu bulunduğuna işaret eden Yavuz, tiyatro salonu olarak kurgulanmış ve alt yapısı olan salonların bu dönemde korunmasını önemsediklerini, hiçbir tiyatronun kapanmasını asla istemediklerini vurguladı.
Özgül Özkan Yavuz, "Mekanı bizzat kendisini belgelendirerek, mekanlara verilen bir destek mekanizmamız var. Bunun adı da 'Kültür Yatırım ve Girişim Belgesi'. Mevzuatta özel tiyatrolara ilişkin bölüm vardı ama hiçbir tiyatromuz buna başvuramıyordu. Biz sahada 12 tiyatroyu inceleyerek, mevzuatın o kısmını değiştirdik ve süreci kolaylaştırdık. Şu anda 7 tiyatromuz Kültür Yatırım ve Girişim Belgesinin almak için başvurdu." dedi.
Bu belge ile özel tiyatrolara 5 yıl boyunca doğalgaz ve elektrik tüketiminde yüzde 20 indirim, su tüketiminde de bulunduğu bölgenin en düşük tarifesinden ücretlendirme sağladıklarını aktaran Yavuz, mevzuatı özel tiyatrolar için kolaylaştırdıklarını ifade etti.
Yavuz, İstanbul'dan 4, Ankara'dan 3 olmak üzere 7 özel tiyatronun başvurusunu incelediklerini ve kayıt altına alacaklarını belirterek, 5 özel tiyatronun da başvuru yapmak için Bakanlıktan bilgi aldıklarını dile getirdi.
428 özel tiyatro kayıt altında
Yavuz, özel tiyatrolara ilişkin hiçbir bilginin kayıt altına alınmadığını, yaz aylarında yayınlanan "Özel Tiyatroların Kayıt İşlemlerine Dair Yönetmelik" ile Bakanlığa proje desteği başvurusunda bulunmasına bakılmaksızın tüm özel tiyatroların kayıt altına alınması sağladıklarını söyledi.
Yavuz, "Bu sistem ile amacımız öncelikle sektörü tanımlamak ve kapasitesini belirlemekti. Nasıl bir ekonomik hacim yaptığını ortaya koymadan sektörleşmeden bahsedemiyorsunuz. İstihdam edilen tam zamanlı, yarı zamanlı sanatçı ve teknik personelin kayıt altına alınmasını sağlıyoruz. Şu ana kadar 428 özel tiyatromuz sistemimize kayıt oldu. Nasıl büyük bir sektör olduğumuzu ortaya koymak için veri tabanlarına ihtiyacımız var." dedi.
Sanatçılarını sigortalı çalıştırmayan özel tiyatronun yardım miktarında düşüş
Yavuz, sanatçıların ve bu alanda çalışan teknik personelin özlük haklarının korumak ve sosyal güvenlik şemsiyesinde çalışmalarını sağlamanın önceliklerini olduğunu belirterek, şunları anlattı:
"Bu alanda çalışanların haklarını da koruyabilmek adına özel tiyatroların teşvik, yardım, indirim gibi konularda değerlendirmelerinde sigortalı çalıştırılan personel sayısını yeni bir ölçüt olarak getirdik. Bakanlığımızdan yıllık destek alırken kaç sigortalı çalıştırdığına bakıyoruz ve bunu bir kriter olarak kullanıyoruz. Sanatçılarını ve teknik personelini sigortalı çalıştırmıyorsa aldığı yardım miktarında düşüş yapıyoruz."
Özel tiyatrolar Devlet Tiyatroları sahnelerini kullanabilecek
Bakanlığa ait kültür merkezlerini ve Devlet Tiyatrolarının salonlarını da özel tiyatroların kullanımına sunmaya açık olduklarını ifade eden Yavuz, mekan sorunu yaşayan özel tiyatroların Bakanlığa bağlı sahneleri kullanmak için Bakanlığa erkenden başvuru yapmaları çağrısında bulundu.
Yavuz, Kurban Bayramı öncesinde kültür-sanat ve turizm sektörlerini rahatlatacak bazı mali düzenlemelerin ilan edildiğini anımsattı.
Bakanlığın, başta Hazine ve Maliye Bakanlığı nezdinde kültür ve sanat sektörünün çıkarlarını korumak adına girişimde bulunduklarını belirten Yavuz, özel tiyatro, müzik, yayıncılık gibi kültür sektörünün önemli unsurlarının da düzenlenmeye dahil edilmesini sağlayarak, kültür sektörü için de mücbir sebep hali ilan edilmesi ve vergi ertelemesi gibi avantajlardan faydalanmalarını sağladıklarını kaydetti.
Yavuz, "Sinema, tiyatro, opera, operet, bale, müze giriş ücretlerinde KDV oranlarını yıl sonuna kadar yüzde 8’den yüzde 1’e indirdik. Yine kültür sektöründe faaliyet gösteren ve kiralık mekan kullanan özel tiyatro, müze ve sanat galerilerine ciddi katkı sağlayan iş yeri kira stopajı indirimi gerçekleştirdik. Bu da oran yüzde 20’den yüzde 10’a düştü. Avrupa ülkeleri de kültür, sanat ve turizm sektörlerindeki birçok kalemde katma değer vergilerinde bu yıl sonuna kadar indirime gitmişlerdi. Biz pek çok Avrupa ülkesinden iyi bir indirim sağladık. Sinema, tiyatro, opera, operet, bale, müze giriş ücretleri ile konaklama ve yeme-içme hizmetlerinde yıl sonuna kadar KDV oranını neredeyse sıfırlayarak yüzde 1'e indirdik."
