Tarihin en kanlı soykırımlarından olan ve Ermenilerce çocuk, kadın, yaşlı 613 Azerbaycan Türküne uygulanan Hocalı Soykırımı, üzerinden çeyrek asır geçmesine rağmen yüreklerdeki acısını ilk günkü gibi koruyor.
Azerbaycan topraklarıyken 26 Şubat 1992'de Ermeniler tarafından işgal edilen Dağlık Karabağ bölgesinin Hocalışehrinde gerçekleştirilen facianın acısı 26 yıldır dinmiyor.
Ermeni kuvvetlerinin çeşitli işkenceler gerçekleştirerek ve yakarak katlettikleri 83'ü çocuk, 106'sı kadın ve 70'den fazlası yaşlı 613 kişiye uygulanan soykırım, her yıl yad ediliyor.
Nahçıvan Üniversitesi Tarih Felsefesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Elçin Zamanov, AA muhabirine yaptığı açıklamada, HocalıFaciası'nın Azerbaycan tarihinin en kanlı sayfalarından biri olduğunu söyledi.
Ermenilerin tarih boyunca farklı zamanlarda Azerbaycan halkına zulüm ettiklerini aktaran Zamanov, "Ermeni çeteleri zaman zaman 20. asır boyunca Azerbaycanlılara karşı defalarca soykırım yaptılar. Ermeniler, Azerbaycanlılara 1905, 1907, 1918 yıllarında soykırım yaptılar ve 120 bine yakın insan öldü. 1947 ve 1948 yıllarında Azerbaycanlılar ata topraklarından sürüldü, çıkarıldı. Oğuz Türkü toprakları olan şimdiki Ermenistan'dan 150 bine yakın Azerbaycanlı sürgün edildi." dedi.
Zamanov, SSCB'nin dağılmasının ardından Ermenilerin daha da hareketlenerek Karabağ'ı işgal etmek için planlar yürüttüğünü belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ermeniler, Karabağ'ı Azerbaycan'dan koparmak için devletleriyle faaliyete geçtiler. Hocalı Faciası Ermenilerin büyük Karabağ projesinin bir planı olarak hayata geçirildi. Hocalı Faciası'nın maksadı bir defalık olarak Azerbaycan Türklerinin gözünü korkutmak, darbe vurmak ve Karabağ'ı Azerbaycan'ın kontrolünden çıkarmaktı. Hem de işgal ettikleri Azerbaycan topraklarını Azerbaycan'ın talep edememesini planlıyorlardı. Bu facia çok büyük bir soykırımdı. Birçok halkın tarihinde facialar, soykırımlar olmuş ama bu Hocalı Soykırımı görülmemiş vahşilikle hayata geçirilmişti."
- "Dünya tarihinde görülmemiş vahşet"
Ermenilerin soykırımı, Rusya'nın Ermenistan'daki güçleri eşliğinde gerçekleştirdiğini savunan Zamanov, şöyle devam etti:
"Hocalı şehrine girerek orada yüzlerce Azerbaycanlıyı katlederek dünya tarihinde görülmemiş vahşet yapmışlardı. Bugün bile Dağlık Karabağ'da yani Ermenistan topraklarında Hocalı Katliamı sırasında esir alınmış Azerbaycanlılar var. Senetlere göre Ermenilerin Hocalı Soykırımı'nda götürdükleri Azerbaycanlıları hala alamamışız. Kızılhaç Örgütü ve diğer sivil toplum kuruluşlarıyla ne kadar uğraşsak da Ermeni vahşiliğinin kurbanı olmuş bu esirleri onların elinden kurtaramadık."
Zamanov, Ermenilerin Hocalı'da bu katliam ile hem tarihi silme hem de stratejik açıdan önemli yeri ele geçirme planları yaptığını aktararak, "Hocalı'nın çok büyük önemi vardı, tarihi olarak Azerbaycan'ın en kadim medeniyetinin olduğu yerdi. Milattan önce burada Oğuz Türklerinin bir medeniyeti vardı hatta dünya medeniyetinde Hocalı Medeniyeti denilen bir sayfa var. Burada birçok arkeolojik kazılar ve araştırmalar yapılmış, Büyük Hocalı Medeniyeti gün yüzüne çıkarılmıştı." dedi.
Hocalı'nın stratejik önemine de vurgu yapan Zamanov, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Karabağ'ın en stratejik yeri Hocalı'ydı. Hocalı'da büyük bir havalimanı vardı. Ermeniler Hocalı'ya darbe vurmak isterken bir defalık olarak Karabağ'ın Azerbaycan ile bağlantısını kesmeyi de planlıyorlardı. Hocalı'nın burada coğrafik ve stratejik önemini benimsemek lazım. Hocalı'yı tutunca Azerbaycan'ın Şuşa ve Laçın ile alakası kesiliyordu, böyle olunca Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri faaliyeti durduruyordu, bu yüzden Ermeniler özellikle Hocalı'ya yönelmiştiler."
Azerbaycan'ın Ankara Büyükelçisi Hazar İbrahim, Zeytin Dalı Harekatı ile ilgili, "Türkiye'nin kendini savunma hakkı var. Türkiye, terörden en çok eziyet çeken milletlerden biridir. Türkiye'ye karşı çok saldırılar oldu. Türkiye de tabi bunlara karşı sınır güvenliğini sağlamak için elinden geleni yapacaktır." dedi.
Büyükelçi İbrahim, Hocalı Katliamı'nın 26. yılı nedeniyle Yeni Dünya Vakfı'nın Ankara'da düzenlediği anma etkinliğinde yaptığı konuşmada, Azerbaycan halkı, yönetimi ve askerinin Türkiye'nin yanında olduğunu belirterek, Zeytin Dalı Harekatı'na olan desteğini ifade etti.
Türkiye'nin kendini savunma hakkı olduğunu vurgulayan İbrahim, "Türkiye, terörden en çok eziyet çeken milletlerden biridir. Türkiye'ye karşı çok saldırılar oldu. Türkiye de tabi bunlara karşı sınır güvenliğini sağlamak için elinden geleni yapacaktır." diye konuştu.
Büyükelçi İbrahim, Hocalı Katliamı ile ilgili düzenlenen konferanstan duyduğu memnuniyeti dile getirerek, "Biz hiçbir zaman bu soykırımları unutmayacağız. Biz her zaman güçlü olacağız. Kardeş ülkemiz Türkiye de bizim her zaman yanımızda oldu. Azerbaycan da Türkiye'nin yanındadır." ifadesini kullandı.
AK Parti Artvin Milletvekili İsrafil Kışla ise uluslararası kuruluşların Hocalı Katliamı gibi şiddet olaylarındaki tavrını eleştirerek, "Nerede Birleşmiş Milletler? Bu katliamların en önemli bence cesaret veren müsebbipleri uluslararası kuruluşlardır. Birçok uluslararası kuruluş var ama maalesef hiç ortada yoklar, hiç sesleri çıkmaz. Çünkü gerçekten kurulu düzen mazlumun, haklının değil, güçlünün savunucusudur." ifadesini kullandı.
Kışla, İslam coğrafyasının bir ve beraber olması gerektiğinin altını çizerek, "Azerbaycan'ın acısı bizim acımız, Azerbaycan'ın hüznü bizim hüznümüz, Azerbaycan'ın sevinci bizim sevincimizdir." diye konuştu.
Etkinliğe, Azerbaycanlı milletvekili Elman Memmedov, Mamak Belediye Başkanı Mesut Akgül ve çok sayıda davetli katıldı.
- Hocalı Katliamı
Ermeni güçlerinin 26 Şubat 1992'de giriş çıkışları engellediği Hocalı kasabasında düzenlediği saldırıda 83'ü çocuk 613 sivil katledilmişti. Saldırıda 487 kişi ağır yaralanmış ve bin 275 kişi rehin alınmıştı. Rehin alınan 150 kişiden bir daha haber alınamamış, cesetleri de bulunamamıştı. Çoğu yakılmış halde bulunan cesetler üzerinde yapılan incelemelerde, sivillerden bazılarının gözlerinin oyulduğu, kafalarının kesildiği belirlenmişti. Hamile kadınlar ve çocukların da işkenceye maruz kaldığı ortaya çıkarılmıştı.
Uluslararası kuruluşların tüm çabalarına rağmen 1991-1993 yıllarında Ermenilerin Yukarı Karabağ ve çevresindeki illeri işgaliyle başlayan sorun hala çözülemedi. 1994'te imzalanan ateşkes anlaşması da barışı sağlayamadı.
Azerbaycan Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosu Mesim Heciyev, "Türkiye devamlı Azerbaycan'ın yanındadır. Dünyanın 15 ülkesi ve parlamentosu Hocalı Katliamını soykırım olarak tanımıştır. ABD'nin 20'den fazla eyaleti bunu soykırım olarak tanımıştır. Bu konuda Türk Dışişlerinin ve Türk diasporanın büyük katkısı vardır." dedi.
Azerbaycan İstanbul Başkonsolosluğu tarafından Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Yıldız kampüsünde, "Hocalı'ya Adalet" konulu fotoğraf sergisi düzenlendi.
Serginin açılışında konuşan Azerbaycan Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosu Mesim Heciyev, 26 yıl önce, Hocalı'da masum insanların Ermeniler tarafından katliama, soykırıma uğradığını söyledi.
Türkiye'nin her zaman Azerbaycan'ın yanında olduğunu vurgulayan Heciyev, "Türkiye'nin çeşitli şehirlerinde HocalıAnıtları var. Bu bize gösteriyor ki biz beraberiz. Bu sergi de gösteriyor ki sadece bu konuda değil, Türkiye devamlı Azerbaycan'ın yanındadır. Dünyanın 15 ülkesi ve parlamentosu Hocalı Katliamını soykırım olarak tanımıştır. ABD'nin 20'den fazla eyaleti bunu soykırım olarak tanımıştır. Bu konuda Türk Dışişlerinin ve Türk diasporanın büyük katkısı vardır." diye konuştu.
Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Rektörü Prof. Dr. Bahri Şahin ise üniversitelerinde böyle bir sergiyi düzenledikleri için Azerbaycan Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosu Mesim Heciyev'e teşekkür ederek, "Geçmişte çok acı hatıralar var. HocalıKatliamı, bizim yüreğimizde ayrı bir acısı var. Özellikle şunu belirtmek isterim ki, Azerbaycanlı kardeşlerimizin her birisine yapılan zulmü bize yapılmış gibi addediyoruz. Büyüklerimiz 'iki devlet bir millet' demiş." ifadelerini kullandı.
Dostlukların ve kardeşliğin acı günlerde belli olduğunu söyleyen Rektör Şahin, şöyle konuştu:
"Son Afrin operasyonunda da gördük, Azerbaycanlı kardeşlerimiz bizim milletimizin, ordumuzun arkasında durdular. Tarih bazı hadiselere şahittir. Bizim milletimiz asil bir millet. Tarihin hiçbir döneminde kadına, çocuğa, yaşlıya zulmetmemiş. Bizim dışımızdaki milletlere baktığınız zaman bu zulümleri görürsünüz. Osmanlı döneminde yaşanan soykırım değil, tehcirdi. Hocalı'daki vahşet, tamamıyla soykırım. Ermeniler, Rusları da yanına alarak bu katliamı yapıyor. Onları tehcir de etmiyor, yaşama hakkı da vermiyor, yol da vermiyor. Bu acıyı unutturmayacağız."
- Hocalı Katliamı
1992 yılının 26 Şubat'ında Ermeniler tarafından Hocalı kasabasında gerçekleştirilen katliamda, Azerbaycan kaynaklarına göre 106'sı kadın, 63'ü çocuk ve 70'i yaşlı olmak üzere işkence neticesinde 613 kişi öldürüldü. Bin 275 kişinin esir alındığı Hocalı'da bu esirlerden 150'sinden şu ana kadar hiçbir haber alınamadı.
