İspanya’nın Katalonya bölgesinin bağımsızlık talebinin ardından İtalya’nın kuzeyindeki iki zengin bölge Lombardiya ve Veneto halkı da, hafta sonu yapılan referandumda daha fazla özerkliğe açık ara farkla “evet” dedi.
İtalya gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYH) yüzde 20’sini oluşturan Lombardiya ve yüzde 10’unu oluşturan Veneto, ekonomik bakımdan daha geniş bir özerkliğe ilişkin hükümetle müzakerelere başlamalarına izin verip vermediğini anlamak için halkın iradesine başvurdu. Hukuki bağlayıcılığı bulunmayan ve “danışma” niteliği taşıyan referandum, yaklaşık 11 milyon seçmeni ilgilendiriyordu.
Ayrılıkçı parti Kuzey Ligi’nin (Lega Nord) öncülüğünde gerçekleşen referandumda, baş şehri finans merkezi Milano olan Lombardiya halkının yüzde 40’ı, turizmin gözdesi Venedik’i de sınırlarında barındıran Venetoluların ise yüzde 57,3’ü sandıklara gitti. Referandumun geçerli olabilmesi için mutlak çoğunluğun arandığı Veneto’da sandıklardan yüzde 98 “evet” oyu çıktı.
Katılım oranının yüzde 50 üzeri olması şartı aranmayan ve tarihte ilk kez bir seçimde tablet bilgisayarlarla oylama yapılan Lombardiya’da da halkın yüzde 95’i daha fazla özerklik fikrine “evet” dedi.
Ayrılıkçı partiler, ülke gelirinin büyük kısmını sağlayan sanayileşmiş zengin kuzey bölgelerinin, güneyin geri kalmış bölgelerini beslediğini ve kuzeyin vergilerinin Roma'daki hükümet tarafından israf edildiğini savunuyordu.
Toplam nüfusları 15 milyon olan iki bölge de, Katalonya gibi bağımsızlık talep etmiyor, finansal anlamda özerkliklerini genişletme hedefiyle hükümetle müzakerelerde ellerini güçlendirmeyi hedefliyordu. Ancak İtalya Anayasası, bölgelerin daha fazla otonomi talebiyle hükümetle referanduma gitmeden de müzakereler yapmasına izin veriyor. Bölgelerin başkanları, vakit kaybetmeden Roma ile müzakerelere başlayacaklarını duyurdu.
“Bu bir big bang; verginin onda dokuzunu bölge kasasında tutmak istiyoruz”
Referandumda büyük zafer elde eden ve önümüzdeki yılın ilk aylarında yapılacak genel seçimlerde merkez sağın başbakan adayı olabileceği konuşulan Veneto Bölgesel Yönetimi Başkanı Luca Zaia, “Bu referandum bir şaka değil. ‘Evet’ oyu veren iki milyondan fazla Venetolu, bize önemli bir şey gösterdi; evimizin patronu olma arzusu kazandı. Roma bu halkı dikkate almalı” diye konuştu.
Sandıkların açılmasının ardından bir basın toplantısı düzenleyen Zaia, “Vakit kaybetmeden hükümetle müzakerelere başlayacağız. Vergimizin onda dokuzunu bölge kasasında tutmayı hedefliyoruz” dedi. Zaia referandum sonucunu, “kurumsal reformlar açısından Berlin Duvarı’nın çökmesiyle karşılaştırılabilecek bir big bang” olarak değerlendirdi.
Hükümet müzakereye hazır
Yine Kuzey Ligi üyesi olan Lombardiya Bölgesel Yönetim Başkanı Roberto Maroni de, oylamaya katılımın düşük kalmasının kendisinde bir hayal kırıklığı yaratmadığını, aksine beklediğinden yüksek çıkan “evet” oylarından memnuniyet duyduğunu söyledi. Maroni, “Bugün tarihi bir gün. Milyonlarca vatandaşı arkamıza alarak, neo-bölgeselcilik sistemine geçmek bakımından irademizi ortaya koyduk” dedi. Baştan beri müzakereye açık olduğunu ifade eden hükümet, referandum sonrası da bu tavrını korudu. Hükümetin Bölgelerle İlişkiler Müsteşarı Gian Claudio Bressa, “Müzakerelere başlamaya hazırız” dedi.
Müzakerelerde Lombardiya ve Veneto’ya daha güçlü otonomi verilmesi sonucuna varılırsa, bir yasa tasarısı hazırlanması ve bunun parlamentoda kabul edilmesi gerekecek. Bölgelerin daha fazla özerklik talebi, ana muhalefetteki Beş Yıldız Hareketi ile merkez sağdaki partilerin de desteğini alıyor.
Müzakereler anayasal bir hak iken toplamda 64 milyon euro harcanarak referanduma gidilmesi, Kuzey Ligi partisinin gelecek seçimlere yönelik bir güç gösterisi olarak yorumlanıyor. Yıllardır sanayi işletmeleri ve bankalarıyla ülkenin GSYH’sinin önemli bölümünü oluşturan İtalya’nın kuzeyinin (Padanya) tamamen bağımsız olmasını savunan Kuzey Ligi, artık daha ılımlı bir tavır sergilemeye başlamıştı.
