İstanbul Büyükşehir Belediyesinin projesiyle, Türkiye'deki, Atatürk’ün bizzat modellik yaptığı ilk figüratif heykel ve İstanbul'daki ilk anıt Atatürk heykeli olma özelliklerini taşıyan eserin rölöve, restitüsyon ve restorasyonu yapılacak.
Tarihi yarımadada 1. Derece Kentsel-Arkeolojik SİT Alanı/Dünya Miras Alanında kalan heykel, 3 Haziran 2015 tarihli ve 3568 sayılı İstanbul 4 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Kararı ile 1. Derece Korunması Gerekli Kültür Varlığı olarak tescillendi.
İstanbul 6 Numaralı Koruma Bölge Kurulu'nun kararı gereği, Avrupa Yakası Park ve Bahçeler Müdürlüğü'nce hazırlanan "Sarayburnu Parkı Çevre Düzenlemesi Projesi'' aynı kurulun 21 Şubat 2018 tarih ve 6095 sayılı kararıyla onaylandı.
I. Grup tescilli anıt eser Atatürk Heykeli'nin özgün nitelikleri ile korunması, konservasyonu ile rölöve, restitüstyon ve restorasyon projelerinin hazırlanması amacıyla 16 Ağustos 2018 tarihinde başkanlık onayı alınarak "Sarayburnu Gazi Heykeli Rölöve Restitüsyon ve Restorasyon Projesi'' işine başlanıldı.
Heykelin yapımında kullanılan mermer yüzeylerin aşındığı, anıtta kullanılan derzlerin bozulduğu, anıtta yüzeysel kirlenmeler oluştuğu ve anıtın kaide altından sürekli neme maruz kaldığı, çevre düzenlemesinde kullanılan taş döşemesinin zarar gördüğü ve oldukça bakımsız olduğu, restorasyon çalışmasıyla bu sıkıntıların giderilmesinin amaçlandığı belirtildi.
Tarihçe
Sarayburnu'na Atatürk Heykeli yapılması fikri, dönemin Belediye Başkanı Emin Bey (Emin Erkul) tarafından gündeme getirildi. Belediye Meclisi tarafından da onaylanan bu önerinin hayata geçirilmesi için bir komisyon kurularak çalışmalara başlandı.
Heykelin temeli, 25 Ağustos 1925'te, Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı'nı başlatmak için Samsun'a gitmek üzere yola çıktığı yerde atıldı.
Avusturyalı heykeltraş Heinrich Krippel'in Avusturya'daki atölyesinde yaptığı bronz heykelin dökümü, Viyana'da Birleşik Maden İşletmeleri'nde gerçekleştirildi. Daha sonra parçalar taşınarak Krippel'ın denetiminde yerine yerleştirildi.
Anıtın açılışı, 3 Ekim 1926'da yapıldı.
Eserin özellikleri
Eser, kaide ve heykel olmak üzere iki kısımdan oluşuyor. Kaide, iki kademeli dörtgen bir platform üzerinde yer alıyor. Dikdörtgen kaide üzerinde, Atatürk'ün sivil giyimli olarak tasvir edildiği heykelin yüksekliği yaklaşık 3 metre ve yukarı doğru hafifçe incelen mermer ve granitten dikdörtgen bir kaide üzerine oturuyor. Kaide ise mermerden dikdörtgen bir platform üzerinde yer alıyor.
Kaidenin çevresi ise üzeri kasetli, aralarda sütunların kullanıldığı 70 santimetre yüksekliğinde bir duvar ile çevrili. Heykelin bulunduğu platforma kuzey yönde yer alan birkaç basamak ile çıkılıyor. Heykelin oturduğu kaidenin üç cephesinde bronz madalyonlar bulunuyor. (Bunlardan hiçbiri günümüze ulaşmamıştır.) Dikdörtgen kaide üzerinde sivil giysili Atatürk figürü yer alıyor.
